Abstaining from sexual misconduct

สทารสันโดษ
คือ ความยินดีพอใจในคู่ครององตน
มีผลให้อายุยืน ไม่ต้องตายตั้งแต่อายุยังน้อย

ข้อความในมหาธรรมปาลชาดก ทสกนิบาต (ขุ. ชา. ๒๗/๒๘๙) ว่า
"เราไม่ประพฤตินอกใจภรรยา และภรรยาไม่ประพฤตินอกใจเรา
เราไม่ประพฤติพรหมจรรย์ในหญิงอื่น นอกจากภรรยาของเรา
เพราะฉะนั้น พวกเราจึงไม่มีใครตายตั้งแต่ยังหนุ่มสาว"

มีเรื่องเล่าไว้ในมหาธรรมปาลชาดกนั้นเองว่า
ธรรมปาลกุมารไปศึกษาศิลปศาสตร์ในสำนักอาจารย์ทิศาปาโมกข์ เมืองตักกศิลา
ลูกชายของอาจารย์ตายลงในระยะนั้น
ครอบครัวของอาจารย์พากันเศร้าโศก พวกศิษย์ของอาจารย์ก็เศร้าโศก
แต่ธรรมปาลกุมารไม่เศร้าโศก
เมื่ออาจารย์ถามว่า ทำไมจึงไม่เศร้าโศก
เขาตอบว่า ความตายเป็นเรื่องธรรมดา
อาจารย์ถามว่า ญาติพี่น้องของธรรมปาลกุมารไ่มีใครเคยตายอันเป็นเหตุให้ต้องเศร้าโศกบ้างหรือ?
ธรรมปาลตอบว่า ไม่มี ตระกูลของเขาไม่มีใครเคยตายตั้งแต่ยังหนุ่มสาว

อาจารย์ลอบเดินทางไปยังบ้านของธรรมปาล
เมื่อไปถึงก็แสดงอาการเสียใจร้องไห้คร่ำครวญต่อหน้าบิดาของธรรมปาล
บอกว่าบัดนี้ธรรมปาลตายเสียแล้ว พลางแก้ห่อผ้าออก เอากระดูกออกแสดง
บิดาของธรรมปาลหัวเราะ บอกว่าไม่เชื่อ
มารดาของธรรมปาล พี่หญิง น้องหญิงของธรรมปาลออกมาทราบเรื่อง
ก็หัวเราะเหมือนกัน ว่าท่าานอาจารย์เอาเรื่องตลกอะไรมาเล่าให้ฟัง
พวกเขาไม่เชื่อ พวกเขาไม่ตายตั้งแต่ยังหนุ่มสาว

ในที่สุดอาจารย์จึงเผยความจริงทั้งปวงให้ทราบ
และบอกว่ากระดูกนั้นเป็นกระดูกแพะ หาใช่กระดูกของธรรมปาลกุมารไม่
อาจารย์จึงถามว่า "อะไรสร้างความมั่นใจให้แก่ตระกูลของท่านว่า
พวกท่านจะไม่มีใครตายตั้งแต่ยังอยู่ในวัยหนุ่มสาว"
บิดาของธรรมปาลตอบว่า "พวกเราประพฤติพรหมจรรย์ คือประพฤติธรรมข้อสทารสันโดษ"

สทารสันโดษจึงเป็นคุณธรรมที่ดีงามอย่างหนึ่ง และเป็นเหตุให้อายุยืน

คัดลอกจากหนังสือพุทธปรัชญาเถรวาท